Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία που αφορά την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων, επιχειρήσεις που απασχολούν έως 49 εργαζομένους έχουν την υποχρέωση να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες ενός τεχνικού ασφαλείας, ενώ σε αυτές που απασχολούν άνω των 50 εργαζομένων τις υπηρεσίες του τεχνικού ασφαλείας έρχεται να τις συμπληρώσει και ο ιατρός εργασίας.
Τι είναι όμως ο θεσμός του τεχνικού ασφαλείας;
Ο τεχνικός ασφαλείας είναι ο αρμόδιος για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας. Οι αρμοδιότητες του είναι κυρίως συμβουλευτικές προς τον εργοδότη.
Ο τεχνικός ασφαλείας κάνει υποδείξεις στον εργοδότη είτε γραπτά είτε προφορικά επάνω σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια στο χώρο της εργασίας, αποσκοπώντας στην αποφυγή εργατικού ατυχήματος. Τις υποδείξεις αυτές τις καταχωρεί σε ένα ειδικό έντυπο, το οποίο ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση.
Πιο συγκεκριμένα ο Τεχνικός ασφαλείας δίνει συμβουλές σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής, συντήρησης εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας εξοπλισμού και μέσων, επιλέγει και ελέγχει την αποτελεσματικότητα των μέσων ατομικής προστασίας, διαμορφώνει και διευθετεί τις θέσεις και το περιβάλλον της εργασίας.
Επιπλέον πριν από την έναρξη της λειτουργίας των παραγωγικών διαδικασιών ελέγχει για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, καθώς και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής στο χώρο της εργασίας, έχοντας σαν κύριο σκοπό την αποφυγής της πρόκλησης ατυχημάτων.
Όσο αφορά την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας, ο Τεχνικός Ασφαλείας πρέπει να:
- Επιθεωρεί συχνά τις θέσεις εργασίας για την ορθή τήρηση των συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής, αναφέροντας στον εργοδότη προβλήματα εξαιτίας παράλειψης μέτρων ασφάλειας και υγιεινής και προτείνοντας μέτρα αντιμετώπισης αυτών
- Επιβλέπει την σωστή χρήση των μέσων προστασίας των εργαζομένων
- Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ερευνά, αναλύει και αξιολογεί τις αιτίες αυτού και προτείνει μέτρα αντιμετώπισης
- Εκτελεί ασκήσεις αντιμετώπισης πυρκαγιάς και ασκήσεις συναγερμού ώστε να διαπιστώσει την ετοιμότητα του προσωπικού σε περίπτωση κινδύνου
- Τέλος ο τεχνικός ασφαλείας μεριμνά ακόμη και για την εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα ασφαλείας και υγιεινής.
Να σημειωθεί ότι η άσκηση του έργου του Τεχνικού ασφαλείας δεν αποκλείει το να ανατεθεί σε αυτόν από τον εργοδότη και λοιπά καθήκοντα πέραν αυτών της ασφαλείας. Επίσης ο εργοδότης δεν έχει το δικαίωμα να απολύσει τον Τεχνικό ασφαλείας σε περίπτωση διαφωνίας μαζί του σχετικά με τα καθήκοντα του στον τομέα της ασφάλειας και της υγιεινής. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις και με απόλυτα αιτιολογημένη αίτηση.
Η ανάθεση των καθηκόντων του Τεχνικού ασφαλείας γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης www.sepenet.gr όπως έχει οριστεί με την υπουργική απόφαση 34331/Δ9.8920/26.7.2016.
Να τονισθεί σε αυτό το σημείο ότι η ειδικότητα του Πολιτικού Μηχανικού μπορεί να ασκήσει το λειτούργημα του Τεχνικού ασφαλείας στους παρακάτω κλάδους οικονομικής δραστηριότητας:
- Αλυκές – Επιπλέον του Τεχνικού ασφαλείας ειδικότητας Μηχανικού Μεταλλείων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πτυχιούχος ΑΕΙ Πολιτικός μηχανικός
- Υδρογονάνθρακες και γηγενή καύσιμα και αέρια – Επιπλέον του Τεχνικού ασφαλείας ειδικότητας Μηχανολόγων, Χημικών, Ηλεκτρολόγων, Μεταλλειολόγων μπορεί να ορισθεί πτυχιούχος ΑΕΙ Πολιτικός μηχανικός
- Κλάδος Ύδρευσης – Επιπλέον Ηλεκτρολόγων και μηχανολόγων μηχανικών μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πτυχιούχος ΑΕΙ Πολιτικός μηχανικός
- Κλάδος Κατεδαφίσεων, κατασκευών κτιρίων, εγκαταστάσεων εντός κτιρίου, εργασιών αποπεράτωσης κτιρίων – Πτυχιούχος ΑΕΙ Πολιτικός μηχανικός
- Κλάδος δημοσίων έργων – Πτυχιούχος ΑΕΙ Πολιτικός μηχανικός
Οι ειδικότητες των Τεχνικών ασφαλείας ανάλογα με τον κλάδο δραστηριότητας και οι ελάχιστες ώρες απασχόλησης αυτών αναφέρονται στο Προεδρικό διάταγμα ΠΔ. 294/1988.
Τα κείμενα για την νομοθεσία, αρμοδιότητες, το ελάχιστο ωράριο και λοιπές πληροφορίες για τον Τεχνικό ασφαλείας μπορεί κανείς να τα αντλήσει από το δικτυακό τόπο του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. (ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) (www.elinyae.gr).
Κύρια νομοθετικά κείμενα σχετικά με τον Τεχνικό ασφαλείας είναι:
ΠΔ. 294/1988 (ΦΕΚ 138/Α`/21.6.1988) Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παραγράφου 1 του ν. 1568/85 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων»
Ν. 3850/2010 (ΦΕΚ 84/Α`/2.6.2010) Κύρωση του κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων
Εγκ. 6005-250/2014 (ΦΕΚ –/28/3.2014) Ετήσιος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και ιατρού εργασίας
Εγκ. 14867/825/2014 (1241 Β΄) (ΑΔΑ: ΒΙΥΗΛ‐Τ1Γ) «Απλοποίηση διαδικασιών τήρησης αρχείων για θέματα Ασφάλειας και Υγείας στην εργασία στα τεχνικά έργα».
Εγκ. 5833-215/2017 (ΦΕΚ –/9/2.2017) Διεκπεραίωση διαδικασιών παροχής υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης μέσω της διαδικτυακής πύλης «Ψηφιακών Υπηρεσιών Μιας Στάσης – ΑΠΛΟ» του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: https://aplo.yeka.gr – Υποβολή έκθεσης δραστηριοτήτων παρόχων υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης (ΕΞΥΠΠ, ΕΣΥΠΠ, μεμονωμένοι τεχνικοί ασφάλειας και ιατροί εργασίας)